"THẢM HỌA" BÁO CHÍ
KỲ 3: BỊA ĐẶT VÀ NGHE HƠI...
Snow Autumn (26-2-2012)
Chỉ trong thời gian ngắn mà hàng loạt tờ báo đã phải đăng đính chính... Không chỉ các doanh nghiệp, các cá nhân mà ngay cả những bộ ngành ở Trung ương cũng đã phải khẩn cấp gửi công văn, lên tiếng phản bác lại những thông tin bịa đặt, xuyên tạc sự thật của một bộ phận không nhỏ những người làm báo thiếu đạo đức, thiếu tư chất nghề nghiệp...Những hành động đáng phê phán đó của họ đã gây tác hại không nhỏ cho cộng đồng xã hội...
Có thể nói, chưa bao giờ hoạt động báo chí lại bát nháo như hiện nay, chưa bao giờ đạo đức báo chí xuống cấp đến mức công khai tệ hại như bây giờ. Chỉ cần thoáng nhìn lại trong khoảng thời gian 1 tháng trở lại đây thôi cũng đủ thấy ghê sợ cho cái gọi là “văn hóa truyền thông, văn hóa báo chí”.
Từ những trang web, những tờ báo mạng giật gân, lá cải cho đến những tờ báo chuyên ngành và thậm chí cả những tờ báo chính thống có số lượng độc giả khá đông cũng vậy, hầu như ở đâu cũng bị những con sâu làm rầu cho cả môi trường văn hóa lớn. Công tác quản lý đội ngũ những người làm báo dường như đang bị thả nổi, rất nhiều người mang danh phóng viên nhà báo nhưng chưa từng học một giờ ở giảng đường đại học. Chưa hết, những người mới tập tễnh học việc, yếu nghề nhưng lại quá háo danh, hám lợi, thiếu đạo đức nên bất chấp tất cả các quy định, quy trình nghề nghiệp, họ chỉ nôn nóng, nôn nóng để cho ra bằng được tin bài trên báo, và kết quả đó là những tác phẩm báo chí què quặt, bệnh tật, gây ô uế cho môi trường báo chí…
Phương pháp “tác nghiệp” mà những người làm báo háo danh, hám lợi, thiếu đạo đức nêu trên thường sử dụng là hóng hớt và “nghe hơi nồi chõ”. Họ chỉ cần nghe thoảng qua một câu nói của ai đó mà thấy có thể giật gân, câu khách kiếm tiền được là họ viết thành tin bài đăng ngay tức khắc. Họ bất chấp tất cả các quy định nghề nghiệp và họ cũng thừa hiểu câu nói của dân gian như thế nào là “Tam sao thất bản”. Thế nhưng danh lợi và những đồng tiền bẩn thỉu đã làm họ mờ mắt. Không chỉ viết bài đưa tin theo kiểu “nghe hơi nồi chõ”, để cho bài viết có tính thuyết phục và có vẻ “thực tế”, rất nhiều người trong số họ còn bịa đặt xuyên tạc sự thật, gây ra thảm họa cho nhiều người khác. Những cách dùng từ theo kiểu giang hồ, chợ búa để câu khách cũng luôn được họ đưa vào như những “kỳ tích”, những “chiến công”, bất chấp hậu quả mà họ gây ra cho cộng đồng công chúng…
Hồi cận Tết Nguyên đán Nhâm Thìn, một loạt báo đưa tin: “Tước giấy phép kinh doanh 3 doanh nghiệp gas”. Các đại lý, người tiêu dùng và thị trường gas xôn xao tán loạn vì 1 trong 3 doanh nghiệp đó chiếm thị phần rất lớn. Thế nhưng kêt quả sau đó cũng chính họ đã phải đưa tin đính chính: “Phạt 3 doanh nghiệp gas, mỗi doanh nghiệp 20 triệu đồng" Họ thừa hiểu "bị phạt 20 triệu"" khác với "bị tước giấy phép kinh doanh" là như thế nào, họ chắc cũng thừa biết doanh nghiệp người ta sẽ khổ sở như thế nào vì thông tin thất thiệt đăng lên báo, thế nhưng họ vẫn cứ làm, và điều đó khác gì là tội ác.
Mới đây nhất là vụ việc của Tổng Công ty Dầu-PVOil, chẳng biết nghe hơi nồi chõ thế nào, họ đưa tin: “PVOil tuyên bố ngừng bán xăng E5”, báo hại PVOil phải cấp tốc gửi văn bản khắp nơi để bác bỏ thông tin, yêu cầu nói lại. Trong văn bản gửi các cơ quan báo chí, PVOil nhấn mạnh:
Mới đây nhất là vụ việc của Tổng Công ty Dầu-PVOil, chẳng biết nghe hơi nồi chõ thế nào, họ đưa tin: “PVOil tuyên bố ngừng bán xăng E5”, báo hại PVOil phải cấp tốc gửi văn bản khắp nơi để bác bỏ thông tin, yêu cầu nói lại. Trong văn bản gửi các cơ quan báo chí, PVOil nhấn mạnh:
“Thời gian gần đây trên một số phương tiện truyền thông có đăng tải thông tin về việc Tổng Công ty Dầu Việt Nam
Hay như sự kiện “Thành lập Tổng Công ty Cảng Hàng không VN” cũng vậy. Không hiểu một loạt nhà báo nghe hơi, coppy nhau qua lại thế nào mà cả tên và chức danh của người được bổ nhiệm làm Chủ tịch Hội đồng Thành viên của tổng công ty này cũng đều bị đưa sai. Từ “Nguyễn Nguyên Hùng-Tổng Giám đốc Tổng Công ty Cảng Hàng không miền Nam
(trong ảnh là hình chụp một bài đưa tin kiểu "nghe hơi nồi chõ" đăng trên một tờ báo mạng).
Trường hợp của Bộ trưởng Bộ GTVT cũng tương tự như thế. Vì quen thói nói láo, nói vống lâu ngày mà không bị ai phản ứng, nên họ lại tiếp tục ham hố giật gân câu khách và bịa đặt ra một câu nói khống rồi lu loa lên cho là Bộ trưởng nói. Kết quả là một loạt tờ báo phải đăng cải chính.
Dưới đây là lời xin lỗi đăng trên 1 tờ báo ra ngày 11-2-2012: “Ngày 9.2, (...) đăng tin Bộ trưởng Đinh La Thăng: "Dự án nâng cấp QL1A qua Quảng Nam không triển khai được tôi sẽ từ chức", dẫn lời Bộ trưởng Bộ GTVT Đinh La Thăng nói trong buổi làm việc với lãnh đạo tỉnh Quảng Nam ngày 9.2 nhân chuyến kiểm tra tình hình an toàn giao thông và tiến độ thi công các công trình giao thông trọng điểm trên QL1A đoạn qua Quảng Nam. Ngay sau khi có thông tin phản hồi Bộ trưởng không nói câu đó trong chuyến làm việc Quảng Nam, Ban Biên tập, Tòa soạn (...) đã quyết định cho gỡ bản tin này khỏi trang nói trên trong chiều 10.2; đồng thời yêu cầu PV (...) giải trình. PV (...) đã không trưng được băng ghi âm cũng như các cứ liệu khác để chứng minh và đã thành khẩn nhận khuyết điểm về sai sót trong tác nghiệp, dẫn đến thông tin không chính xác, ảnh hưởng đến uy tín của lãnh đạo ngành GTVT. Báo (...) trân trọng cáo lỗi cùng Bộ trưởng Đinh La Thăng và bạn đọc.” (ảnh dưới)
Một scandal nữa trong giói showbiz đã làm cho Hoa hậu Mai Phương Thúy vô cùng đau khổ, còn độc giả thì phải bàng hoàng khi nghe họ đưa tin: “Bộ VHTT đồng ý tước danh hiệu Hoa hậu của Mai Phương Thúy”. Thế nhưng ngay sau đó Bộ VTTT đã buộc phải khẩn cấp có văn bản phủ nhận rằng: “Về thông tin 'Bộ Văn hóa Thể thao và Du lịch đồng ý tước danh hiệu Hoa hậu Mai Phương Thúy, chúng tôi khẳng định đây không phải quan điểm chính thức của Bộ”.
Những nạn nhân của những “con sâu báo chí” cho biết, họ hay bị những con sâu ấy bịa đặt, xuyên tạc và bóp méo câu nói của họ. “Ví dụ, trong câu nói của tôi có 1000 từ thì họ chỉ lọc lấy 3 từ cần cho họ, rồi họ phun ra những nội dung sai lệch hoàn toàn. Đấy là cách làm thiếu tính nhân văn và thiếu đạo đức nghề nghiệp của một số phóng viên nhà báo hiện nay”-một doanh nhân trong ngành văn hóa đã bày tỏ như thế. Cũng theo doanh nhân này, có lẽ các tờ báo lá cải, câu khách rẻ tiền đó chưa đánh giá được hệ lụy của những việc họ làm và dung túng bao che, họ đã, đang và sẽ tự hủy diệt chính mình nếu không sớm chấn chỉnh lại. “Là tổng giám đốc của một doanh nghiệp sản xuất hàng tiêu dùng, nhu cầu quảng cáo trên báo chí đối với chúng tôi là rất lớn, rất cần thiết, nhưng chúng tôi chỉ chọn những tờ báo có uy tín, chứ không bao giờ lựa chọn những tờ báo bát nháo, chuyên đưa tin biạ đặt, sai lệch, giật gân câu khách như một số báo lá cải đang làm. Bởi lẽ, một khi độc giả đã không tin tưởng, đã ghê sợ tờ báo đó thì những sản phẩm của mình đăng trên tờ báo đó có còn được họ tin tưởng sử dụng không? Câu trả lời chắc chắn là không rồi”-Tổng giám đốc một doanh nghiệp sản xuất hàng tiêu dùng nhấn mạnh thêm...
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét